Tiêu chảy cấp PED

Tiêu chảy cấp PED do coronavirus gây ra, làm heo nôn mửa và tiêu chảy với tỷ lệ chết lên đến 100% ở heo con mẫn cảm dưới 2 tuần tuổi.

Các tên khác: PED

Thêm các thông tin về chẩn đoán phòng thí nghiệm

Tiêu chảy cấp ở heo (PED) do một loại coronavirus tương tự như virus gây ra bệnh viêm dạ dày ruột truyền nhiễm (TGE) gây ra và lan rộng khắp châu Âu và châu Mỹ. Hiện tại chỉ có một serotype được công nhận mặc dù có thể có sự khác nhau về mức độ nghiêm trọng của bệnh giữa các chủng. Virus làm tổn thương nhung mao ruột, làm giảm bề mặt hấp thụ, hậu quả làm thất thoát chất dịch cơ thể và mất nước. Sau khi virus xâm nhập vào đàn heo giống mẫn cảm, heo phát triển khả năng miễn dịch ngắn hạn (4 đến 6 tháng). Miễn dịch truyền qua sữa mẹ (lactogenic immunity) (IgA) phát triển trong khoảng 10 ngày và có tác dụng bảo vệ heo con theo mẹ.

Các đợt bùng phát cấp tính xảy ra khi virus lần đầu tiên xâm nhập vào một đàn mẫn cảm. Heo nái nhiễm bệnh bị tiêu chảy nhẹ đến tiêu chảy nước. Có thể có hiện tượng nôn mửa. Thời kỳ ủ bệnh nhanh, khoảng 12 đến 24 giờ, và tiêu chảy kéo dài từ 7 đến 14 ngày. Ở những heo con theo mẹ mẫn cảm, bệnh nghiêm trọng hơn và có thể có tỉ lệ chết 100%.

Trong các đàn lớn, không phải tất cả các nái đều bị nhiễm bệnh cùng một lúc, do đó có thể xuất hiện các đợt bùng phát mới. Các đợt này chỉ ảnh hưởng đến heo con theo mẹ của nái chưa có kháng thể mẹ truyền nên không thường thấy. Bệnh có thể mãn tính, đặc biệt là ở các trang trại lớn. Liều lượng gây nhiễm rất thấp, động vật bị nhiễm bệnh thải ra một lượng rất lớn virus trong mỗi gram phân, trong ba đến bốn tuần.

Nái

• Thay đổi từ tiêu chảy nhẹ (phân giống như phân bò) sang tiêu chảy nước.
• Phân lỏng.
• Nôn mửa.

Heo con theo mẹ

• Tiêu chảy.
• Nôn mửa.
• Mất nước.
• Tỷ lệ chết có thể cao, đặc biệt ở heo con dưới 14 ngày tuổi.

Heo cai sữa và heo choai

• Tiêu chảy cấp không có máu hoặc chất nhầy.
• Tỷ lệ chết thường thấp, nhưng tỷ lệ bệnh có thể cao.
• Khi virus lần đầu tiên xâm nhập vào trại, tiêu chảy sẽ nhanh chóng lây lan sang heo giống và heo choai.
• Nôn mửa.

• Bệnh có thể tiếp diễn khi heo mẫn cảm chuyển vào khu heo choai/heo xuất chuồng hoặc khu  mang thai/đẻ.
• Heo con, đặc biệt là heo dưới 2 tuần tuổi, thải ra một lượng cực lớn virus trong vài ngày.
• Liều gây nhiễm rất thấp ở những heo chưa nhiễm.
• Thông thường chỉ thấy bệnh khi virus xâm nhập vào trang trại lần đầu tiên.

Thêm các thông tin về chẩn đoán phòng thí nghiệm

Các dấu hiệu lâm sàng có thể giúp chẩn đoán, nhưng không thể phân biệt được với TGE. Sự hiện diện của virus được xác nhận bằng PCR. Bệnh tích mô học đặc trưng riêng cho PED và TGE, do đó, cần dùng xét nghiệm hóa mô miễn dịch (IHC) hoặc PCR để xác định bệnh.

• Vì đây là bệnh do virus gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu.
• An toàn sinh học trong trang trại phải được thực hiện và duy trì nghiêm ngặt; mức độ bài thải cao và liều gây nhiễm thấp.
• Nếu virus xâm nhập vào trại lần đầu tiên, điều quan trọng là phải đảm bảo tất cả các heo trưởng thành bị nhiễm bệnh ngay từ đầu, để chúng có thể phát triển khả năng miễn dịch. Có thể gây nhiễm bằng cách cho nái phơi nhiễm qua đường miệng với phân tiêu chảy hoặc lấy chất vấy nhiễm trộn với nước trong một cái xô và sử dụng nó như một nguồn lây nhiễm.
• Heo choai thường tự phục hồi mà không cần điều trị, trừ khi có các bệnh tái phát như bệnh hồng lỵ. Hệ thống cùng vào cùng ra có sử dụng chất sát trùng thường phá vỡ chu kỳ của dịch bệnh.
• Virus dễ dàng bị loại bỏ bởi các chất khử trùng phenol, clo, peroxit, andehit hoặc iodofor.
• Hiệu quả của vaccine thay đổi tuỳ trường hợp, một số hiệu quả trong việc giúp ổn định các đàn bị nhiễm bệnh mãn tính.