0
Hành vi vui chơi được cho là vốn dĩ tự nó đã đem lại niềm vui cho động vật, tạo ra trạng thái cảm xúc tích cực. Ảnh hưởng tâm sinh lý của cảm xúc có thể được đánh giá thông qua biến thiên nhịp tim (HRV), được sử dụng như một chỉ số phản ánh sự cân bằng giữa hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm.
Mục tiêu: Nghiên cứu này đánh giá tác động của hành vi vui chơi đến nhịp tim (HR) và các chỉ số HRV (RMSSD, SDNN) ở heo. Giả thuyết đặt ra là HRV sẽ tăng trong và ngay sau khi vui chơi nhờ sự chiếm ưu thế của hoạt hóa phó giao cảm so với trạng thái nền, qua đó phản ánh trạng thái cảm xúc tích cực.
Phương pháp: 32 heo hậu bị (18–19 tuần tuổi) nuôi trong ô chuồng nền bán sàn được chọn từ hai nhóm xử lý liên quan đến vui chơi: nhóm có đồ chơi mới trong chuồng nuôi bình thường (NOV) và nhóm có đồ chơi mới trong chuồng chơi có không gian rộng (PLP). Heo trong nhóm xử lý được khuyến khích chơi gián đoạn (3 lần/tuần) từ 10 tuần tuổi. Để ghi nhận HRV, heo được ghép cặp và cho chơi trong 15 phút, với các đồ vật mới có thể phá hỏng, đặt ngay tại chuồng (NOV, 1 m²/con) hoặc trong khu vực chuồng chơi riêng có thêm diện tích (PLP, 2,9 m²/con). HRV được đo trong ba giai đoạn: (i) nền (trước khi chơi), (ii) trong lúc chơi, và (iii) sau khi chơi (ngay sau khi kết thúc).
Kết quả: 26 heo hậu bị có tham gia chơi ít nhất một lần. Các lượt chơi kéo dài từ 10 đến 30 giây (10 giây: n = 60, 20 giây: n = 18, 30 giây: n = 6). Ở các lượt chơi 10 giây, so với nền: RMSSD cao hơn trong lúc chơi (p = 0,027) và sau khi chơi (p = 0,015); SDNN tăng trong lúc chơi (p ≤ 0,001) và sau khi chơi (p = 0,008) nhưng chỉ khi có vận động (heo di chuyển: đi bộ hoặc chạy). Nhịp tim (HR) không khác biệt giữa các giai đoạn nhưng tăng khi có vận động (p = 0,003). Các lượt chơi 20 giây có xu hướng tương tự nhưng khác biệt chỉ ở mức số liệu, trong khi HRV ở lượt chơi 30 giây không thay đổi. Các nghiệm thức (NOV và PLP) không ảnh hưởng đến HRV.
Kết luận: Kết quả cho thấy tham gia chơi giúp tăng biến thiên nhịp tim, và hiệu ứng này kéo dài ngay sau khi kết thúc trò chơi. Điều này chứng tỏ vui chơi góp phần tạo ra trạng thái cảm xúc tích cực ở heo. Hoạt động thể chất trong quá trình chơi có ảnh hưởng đến HRV. Các dạng chơi năng động và nhiều vận động (có di chuyển) có thể mang lại lợi ích cảm xúc lớn hơn cho heo. Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng về cách đánh giá cảm xúc tích cực ở heo và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bổ sung các trải nghiệm mang tính phần thưởng vào thực hành chăn nuôi thông thường.
Steinerová K, Krause A, Parker SE and Seddon YM (2025) Exploring the effect of play on heart rate variability as a measure of positive emotional states in pigs. Front. Vet. Sci. 12:1518153. doi: 10.3389/fvets.2025.1518153
