ASF ở châu Á: Bài học từ COVID-19 và tầm quan trọng của an toàn sinh học

Tại Vietstock 2025, 333 Việt Nam đã có cơ hội trao đổi với PGS.TS Pariwat Poolperm về dịch tả heo châu Phi (ASF). Theo chuyên gia, chỉ có việc duy trì an toàn sinh học nghiêm ngặt mới giúp các trang trại đứng vững trước dịch bệnh.

ASF: Bài học từ COVID-19 và con đường kiểm soát bền vững cho ngành chăn nuôi heo châu Á

Trong những năm gần đây, dịch tả heo châu Phi (ASF) vẫn là mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi heo tại châu Á. Khi được hỏi về tình hình ASF hiện nay, giáo sư Pariwat đã so sánh bệnh này với COVID-19, không chỉ ở cách thức lây lan, mà còn ở phản ứng của con người trước dịch bệnh.

"Khi COVID-19 mới xuất hiện, mọi người đều hoang mang, chẳng ai biết phải đối phó thế nào. Ai nấy cũng đều nghiêm túc đeo khẩu trang, rửa tay, sát khuẩn liên tục. Tuy nhiên khi đã quen dần với dịch bệnh, ý thức cảnh giác giảm sút, chẳng ai còn mang khẩu trang hay dùng cồn rửa tay nữa,” ông chia sẻ.
“ASF cũng vậy. Ban đầu, người chăn nuôi siết chặt an toàn sinh học, làm đủ mọi cách để bảo vệ đàn heo. Nhưng khi đã quen và nghĩ rằng mình hiểu rõ bệnh, họ dần lơ là, và đó là lúc virus quay trở lại.”

Theo ông, ASF sẽ không biến mất, mà sẽ tiếp tục “sống chung” với ngành chăn nuôi heo. Vấn đề là làm sao bảo vệ trang trại khỏi ASF, giống như cách con người học cách sống an toàn giữa đại dịch COVID-19.

An toàn sinh học vẫn là “chìa khóa số một”

Khi được hỏi về khả năng kiểm soát ASF bằng biện pháp an toàn sinh học kết hợp với vắc-xin, ông khẳng định dứt khoát:

“An toàn sinh học là ưu tiên hàng đầu. Chúng ta phải cam kết với nó, thực hiện nghiêm túc và chứng minh được hiệu quả thông qua hành động. Đồng thời, cần cải thiện liên tục mỗi ngày.”

Ông ví an toàn sinh học như văn hóa doanh nghiệp của trang trại, một điều mà mọi nhân viên đều phải tuân thủ như thói quen sống hàng ngày.

“Chỉ cần một ngày chủ quan, chúng ta có thể phải trả giá đắt.”

Đừng chờ đợi vắc-xin – hãy hành động ngay

Chuyên gia cho rằng người chăn nuôi không nên trông chờ vào vắc-xin ASF.

“Đừng đợi vắc-xin rồi mới bắt đầu hành động. Nếu hôm nay chúng ta có vắc-xin nhưng không cải thiện an toàn sinh học, bạn cũng sẽ sớm bị loại khỏi cuộc chơi.”

Ngay cả khi vắc-xin được sử dụng rộng rãi, việc tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc an toàn sinh học vẫn là yêu cầu bắt buộc. Ông lấy ví dụ:

“Giống như với HIV, nếu ngày mai có vắc-xin, điều đó không có nghĩa là chúng ta có thể bỏ qua các biện pháp bảo vệ. Chúng ta vẫn phải tự bảo vệ mình mỗi ngày.”

Đầu tư vào an toàn sinh học là đầu tư sinh lời

Kết thúc buổi trò chuyện, ông nhấn mạnh rằng đầu tư cho an toàn sinh học chính là khoản đầu tư mang lại lợi nhuận lâu dài:

“Khi chúng ta đầu tư đúng mức cho an toàn sinh học, trang trại của bạn sẽ vận hành hiệu quả hơn, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, tiết kiệm đáng kể chi phí thuốc thú y và duy trì năng suất ổn định.”

Theo ông, ASF có thể vẫn “ở lại” với ngành chăn nuôi châu Á trong thời gian dài, nhưng với kỷ luật, nhận thức và đầu tư đúng hướng, người chăn nuôi hoàn toàn có thể chung sống an toàn và phát triển bền vững sau ASF.