Hoa Kỳ ký kết các thỏa thuận thương mại với các nước Đông Nam Á

Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) và Nhà Trắng đã công bố các thỏa thuận thương mại với Malaysia và Campuchia vào ngày 26/10/2025, đồng thời phát hành Tuyên bố chung với Việt Nam và Thái Lan. Các thỏa thuận với Malaysia và Campuchia sẽ có hiệu lực sau 60 ngày kể từ khi hai bên trao đổi thư xác nhận hoàn tất các thủ tục pháp lý nội bộ. Đối với Việt Nam và Thái Lan, đây mới chỉ là Tuyên bố chung, chi tiết vẫn cần tiếp tục đàm phán và thống nhất.

Khu vực ASEAN ngày càng có vai trò quan trọng hơn đối với Hoa Kỳ như thị trường thay thế cho Trung Quốc, đặc biệt đối với phụ phẩm thịt heo. Hiện thị phần thịt heo Hoa Kỳ tại Thái Lan, Việt Nam, Malaysia và Campuchia vẫn rất nhỏ do rào cản thuế quan và phi thuế quan. Khi những rào cản này được tháo gỡ, tiềm năng tăng trưởng sẽ rất lớn.

Trong 8 tháng đầu năm, Malaysia nhập khẩu 188 triệu USD thịt heo, trong đó có 11,5 triệu USD từ Hoa Kỳ, còn EU chiếm ưu thế với 82% thị phần. Malaysia vốn đã áp dụng mức thuế gần như 0% với nhiều sản phẩm, và sẽ tiếp tục duy trì. Malaysia đồng ý giảm thuế nhập khẩu xúc xích heo từ 15% xuống 10% khi thỏa thuận có hiệu lực; đồng thời bãi bỏ ngay lập tức thuế 10% đối với "các loại xúc xích khác". Thuế 10% đối với các sản phẩm thịt heo chế biến khác cũng được đưa về 0% ngay lập tức. Quan trọng hơn, Malaysia dự kiến loại bỏ quy trình phê duyệt theo từng nhà máy, bộ câu hỏi phức tạp và thủ tục đăng ký. Nếu thực hiện đúng cam kết, Malaysia sẽ chấp nhận danh sách FSIS MPI, cho phép tất cả nhà máy thịt heo được FSIS kiểm định tại Hoa Kỳ đủ điều kiện xuất khẩu. Điều này sẽ mở rộng đáng kể khả năng tiếp cận thị trường thay vì chỉ giới hạn vài nhà máy như hiện nay.

Campuchia là thị trường nhỏ đối với thịt heo nhập khẩu, chịu ảnh hưởng mạnh từ thương mại nội vùng. USMEF dự đoán cơ hội sẽ hạn chế, nhưng việc bỏ thuế 15% đối với thịt heo Hoa Kỳ và tăng tính chắc chắn liên quan đến rào cản SPS sẽ giúp Hoa Kỳ ở vị thế thuận lợi hơn khi cơ hội xuất hiện.

Nhập khẩu thịt heo của Thái Lan hiện rất thấp (7,8 triệu USD, chủ yếu từ Tây Ban Nha) do nước này hạn chế mạnh việc tiếp cận thị trường nhập khẩu. Tuy nhiên, nếu lệnh cấm thịt heo Hoa Kỳ được dỡ bỏ, thị trường sẽ mở ra cơ hội đáng kể.

Xuất khẩu thịt heo báo cáo vào Việt Nam đạt khoảng 225 triệu USD trong 8 tháng đầu năm, trong đó Hoa Kỳ ước tính chỉ đạt 8 triệu USD, còn EU xuất khẩu hơn 110 triệu USD nhờ hưởng ưu đãi thuế quan. Nếu Việt Nam bãi bỏ thuế nhập khẩu theo cam kết trong các FTA khác, đồng thời gỡ bỏ các yêu cầu đăng ký nhà máy, sản phẩm và rào cản liên quan đến phụ phẩm, thì cơ hội cho thịt heo Hoa Kỳ sẽ rất lớn.