Ukraine: Thách thức từ chiến tranh và ASF định hình triển vọng 2025

Ngành chăn nuôi heo của Ukraine đang phải đối mặt với sự bất ổn ngày càng tăng do chiến tranh Nga – Ukraine. Trong cả năm 2024 và 2025, đã có nhiều báo cáo công khai về việc các trang trại heo ở miền Đông Ukraine bị oanh kích, pháo kích và tấn công bằng máy bay không người lái. Ngày 1/1/2025, APK Invest, nhà sản xuất thịt heo lớn nhất của Ukraine, cho biết đã mất quyền kiểm soát nhiều cơ sở sản xuất nằm trong vùng bị chiếm đóng.

Ngành chăn nuôi heo vẫn đang chịu tác động bởi: chuỗi cung ứng phức tạp, lao động bị huy động nhập ngũ, gánh nặng thuế khóa gia tăng (bao gồm thuế chiến tranh mới), môi trường kinh tế vĩ mô bất ổn, biến động tiền tệ, mất thị trường do dân số di tản, thiếu điện và nhiều yếu tố khác liên quan đến chiến tranh. Ngành ghi nhận rằng việc trưng binh lao động và tình hình dịch bệnh trên vật nuôi là những rủi ro sản xuất chính trong năm 2025. Chiến tranh đã khiến sự phát triển địa lý của ngành heo chuyển dịch sang khu vực miền Trung và miền Tây Ukraine.

Sau đợt tăng mạnh về giết mổ năm 2024, năm 2025 dự kiến giết mổ giảm 13% (còn 6,65 triệu con) và sản lượng thịt heo giảm 12% (còn 610.000 tấn). Tuy nhiên, năm 2026 được dự báo có sự phục hồi nhẹ. Ngành sản xuất cho biết giá bán heo hơi đang ở mức tốt, nhưng sản lượng thịt heo năm 2025 sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu, dẫn đến nhập khẩu khoảng 30.000 tấn.

Dịch tả heo châu Phi (ASF) vẫn là vấn đề lớn. Việc thiếu bảo hiểm thương mại hoặc hỗ trợ bảo hiểm từ nhà nước khiến người chăn nuôi e ngại mở rộng sản xuất và hạn chế cơ hội xuất khẩu. Quy định về xử lý ổ dịch và tiêu hủy đàn thường làm tăng thêm rủi ro sản xuất ngoài tầm kiểm soát của người nuôi.

Giá bán lẻ thịt heo năm 2025 đã đạt mức cao kỷ lục, làm giảm tiêu thụ. Thịt heo trở nên đắt đỏ hơn so với thịt bò và gia cầm; tuy nhiên, giá của cả ba loại protein đều tăng mạnh, khiến người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang gia cầm. Sự sụt giảm tiêu thụ được dự đoán sẽ tiếp tục trong nhóm người tiêu dùng có thu nhập thấp.